E-Deftere Geçmemesi Gereken Sektör: Yazılım İhracatı Yapan Şahıs Firmaları

YazılımIhracatı

Yurtdışına Yazılım İhracatı Yapan Şahıs Firmalarının Hukuki Konumu

Yazılım ihracatı yapan şahıs işletmeleri hızla büyüyor ve hangi defter türünün tutulması gerektiği sorusu sıkça gündeme geliyor. Birçok geliştirici yalnızca ihracat yaptığı için işletme defterine geçmesi gerektiğini düşünüyor; oysa konu, Gelir Vergisi Kanunu (GVK) çerçevesinde daha teknik bir değerlendirme gerektiriyor.

Serbest Meslek Kazancı Olarak Değerlendirilen Faaliyetler

Yazılım üretimi; kişisel uzmanlık, emek, bilgi birikimi ve sermayeye ihtiyaç duymadan çalışma gerektiren bir faaliyettir. GVK m.65, bu niteliğe sahip faaliyetleri açıkça serbest meslek olarak tanımlar. Bu nedenle müşteri taleplerine göre kodlama yapan geliştiricilerin kazançları çoğunlukla serbest meslek kazancı sayılır ve tutulması gereken defter Serbest Meslek Kazanç Defteridir.

Ciro Sınırı Yok: Serbest meslek erbabı için defter türü açısından herhangi bir ciro eşiği bulunmaz. Yıllık 200 bin TL ya da 5 milyon TL gelir elde edilmesi defter türünü tek başına değiştirmez.
E-Defter Zorunluluğu: Serbest Meslek Kazanç Defteri tutanlar için e-defter zorunluluğu bulunmaz. Dolayısıyla çoğu bağımsız geliştirici e-deftere geçmek zorunda değildir.

Ticari Kazanca Dönüşen Durumlar

Faaliyet büyüdükçe iş modelinin niteliği değişebilir. Eğer iş, kişisel emeğin ötesine geçip çalışanlar, ekipman ve sistematik süreçlerle yürütülmeye başlanırsa faaliyet ticari kazanç kapsamına girebilir. Bu noktada işletme defteri veya bilanço esasına geçiş değerlendirilmelidir.

Örneğin, bir yazılım ürünü geliştirip Apple Store veya Google Play gibi platformlara yükleyerek defalarca satan bir geliştirici, artık tekrar satılabilir bir ürün üzerinden gelir elde ediyor demektir. Bu durumda faaliyet ticari kazanç sayılır. Ancak eğer sadece müşteri taleplerine göre özel yazılım geliştiriyor ve her proje kişisel emeğe dayalı bir hizmet ise, serbest meslek kazancı devam eder.

Organizasyon Kriteri: Ticari kazanç sayılmanın temel şartı, faaliyetlerin bir ticari organizasyon içinde yürütülmesidir.
Ticari Ürün Varlığı: Tekrar satılabilir bir yazılım ürünü varsa (örneğin mobil uygulama, lisanslı yazılım), faaliyet ticari kazanç kapsamına girer. Ancak sadece hizmet sunuyorsanız serbest meslek devam eder.
Yüksek Ciro Yeterli Değil: Tek başına yüksek hasılat ticari kazanç için yeterli değildir; faaliyet şekli belirleyicidir.

Sonuç: Hangi Defter, Ne Zaman?

Serbest meslek niteliği devam ettiği sürece yazılım ihracatı yapan şahıs firmaları için doğru defter türü Serbest Meslek Defteridir ve e-defter zorunluluğu yoktur. Ancak faaliyet bir ticari organizasyona dönüştüğünde VUK’taki hadler gözetilerek işletme defteri veya bilanço esasına geçiş ve buna bağlı olarak e-deftere geçiş yükümlülüğü gündeme gelir.